Hoogbegaafde leerlingen benutten hun talenten bij Luzac

Veel hoogbegaafde leerlingen ervaren meegaan met de massa op school als een obstakel. Hoe zorgen wij ervoor dat hoogbegaafde leerlingen bij Luzac wél op hun plek zitten? We vroegen het aan Anke Koopman, conrector onderwijs bij Luzac Utrecht.

‘‘Bij Luzac hoeven leerlingen niet mee te gaan met de massa. We kijken naar het individu, in plaats van alleen naar de groep. De toetsen, die moeten gemaakt worden. Maar de route naar die toets toe kan er voor leerling A anders uitzien dan voor leerling B. Zo voorkomen we dat een leerling niet meekomt tijdens de lessen, maar ook juist dat leerlingen zich gaan vervelen. Ook verveling kan leiden tot slechtere prestaties.’’

Hoe komt het dat sommige hoogbegaafde leerlingen onderpresteren?

‘‘Veel hoogbegaafde leerlingen doorlopen het begin van hun schoolcarrière erg soepel. De basiskennis hebben ze al en ze hoeven bijna niks aan school te doen. Totdat de toetsenvragen in de bovenbouw ingewikkelder worden. Zelfs met een rijkdom aan kennis red je het dan niet meer. Waar ze eerst toetsvragen konden beantwoorden zonder (goed) te leren, blijkt vervolgens in de bovenbouw dat ze belangrijke vaardigheden missen die nodig zijn om meer ingewikkelde toetsvragen te kunnen beantwoorden. Zoals, met welke stappen kom ik tot het juiste antwoord? Deze vaardigheden zijn minstens zo belangrijk als het hebben van kennis. Maar hoogbegaafde leerlingen hebben dat vaak niet geleerd omdat het eerder ‘niet nodig’ was.

Op veel scholen krijgen moeilijk lerende kinderen wat meer aandacht. Maar leerlingen die hoogbegaafd zijn, worden gevraagd om zelf aan de slag te gaan en vooruit te werken. Daardoor wordt een leerling niet per se uitgedaagd. Leerlingen vervelen zich en voelen zich niet begrepen. Sommige hoogbegaafden doen uit frustratie helemaal niks meer aan school, waardoor ze kelderen naar een lager niveau.’’

Hoe kun je hoogbegaafde leerlingen het beste helpen om hun talent te benutten?

‘‘Hoogbegaafdheid wordt vaak wel vastgesteld en benoemd, maar vervolgens wordt er weinig aan gedaan. Dan heb je niks aan het etiket ‘hoogbegaafdheid’. Luzac maakt onderwijs heel persoonlijk, waardoor onontdekte talenten naar boven komen. Begrijpt de leerling de lesstof tijdens de eerste uitleg? Dan dwingen wij hem of haar niet exact hetzelfde te doen als zijn klasgenoten. De leerling kan andere opdrachten krijgen of zelfs meer vakken volgen.

Hoofbegaafde leerlingen nemen bij Luzac zelf de leiding in hun leerproces en krijgen alle ruimte om buiten de kaders te denken. En dat resulteert niet alleen in prachtige schoolprestaties, maar ook in een gelukkiger kind. Leerlingen voelen zich gewaardeerd, krijgen meer zelfvertrouwen en gaan met meer plezier naar school. Dat heeft een positieve uitwerking binnen alle vakken, maar ook als het gaat om contact met klasgenoten.

Een van onze leerlingen was bijvoorbeeld een stuk verder dan zijn klasgenoten. Bij Luzac kon hij in de onderbouw al kennismaken met het vak Spaans. Zo kon hij zijn kennis en vaardigheden bij een nieuw vak toepassen, waardoor zijn enthousiasme werd aangewakkerd en hij meer motivatie kreeg om zijn best te doen voor alle vakken. Zo wordt leren leuker!’’

Veel aandacht voor belangrijke vaardigheden

‘‘Het is belangrijk om ook hoogbegaafden vaardigheden, zoals kennis vertalen naar de juiste antwoorden op toetsvragen, mee te geven. Luzac heeft vanaf de onderbouw al veel aandacht voor hoe je een toetsvraag aanvliegt. Zo krijgen leerlingen tijdens de eerste schooljaren al de juiste vraagaanpak voor complexere vragen onder de knie. Ze ontdekken hoe ze verschillende soorten vragen en de richting van hun antwoord kunnen herkennen. Het resultaat: alle leerlingen zijn goed voorbereid op nieuwe vraagstellingen in de bovenbouw.

We monitoren constant hoe een leerling zijn potentieel optimaal kan benutten. Zo ontdekken we met onze RTTI-methode het verhaal achter een cijfer: hoe komt een leerling aan een 8 of een 6? Een waardevol middel om inzicht te krijgen in de capaciteiten, het leerproces en de ontwikkeling van een leerling. Stroomt een leerling in de bovenbouw in en blijken inzichtvragen een obstakel te vormen? Dan kunnen we met passende acties de leerling helpen om ontbrekende vaardigheden te ontwikkelen.’’