Dag van de Leraar: Herman de Haan

5 oktober is de dag van de leraar. Hét moment om stil te staan bij onze leraren en de kunst van het lesgeven. Dat doen ze vol enthousiasme en met veel persoonlijke aandacht voor elke leerling. Zo leren leerlingen op een effectieve en leuke manier. En als een les je echt raakt, zul je het nooit vergeten! Herman de Haan, docent Frans en geschiedenis, werkt al 25 jaar bij Luzac Groningen.  

Wilde u altijd al docent worden? 

Toen ik naar de mavo/havo-brugklas ging, had ik nog geen idee wat ik wilde worden. Mijn gymleraar stimuleerde mij om een overstap te maken naar het vwo, omdat ik ontzettend gemotiveerd was en hoge cijfers haalde. Mijn ouders raadden dit juist weer af, zij vonden het vwo maar iets voor notarissen en artsen. Dat zou bij mij, als kind uit een arbeidersgezin, niet passen.   

Ik deed de havo op mijn sokken en kreeg een carrièrepad voor ogen: ik word politieagent. Die ambitie verdween als sneeuw voor de zon toen ik bij de rector werd geroepen. Hij sprak: ’Ik hoorde dat je politieagent wilde worden, maar ik denk dat een andere rol waarbij je óók orde moet houden nog beter past: die van leraar! Je bent namelijk ontzettend goed in Frans en Geschiedenis.’ 

Ik meldde mij bij de hogeschool in Leeuwarden. Vroeger moest je voor de lerarenopleiding twee vakken kiezen. Geschiedenis was oververtegenwoordigd, Frans juist niet. Ik werd aangenomen, omdat er voor Frans meer plekken dan aanmeldingen waren. Maar ik heb de combinatie altijd gekoesterd, die afwisseling is namelijk heel fijn.  

Na mijn lerarenopleiding ging ik alsnog naar de universiteit om Geschiedenis te studeren. Toch ben ik blij dat ik vroeger niet voor een vwo-diploma ging. Tijdens mijn stages op het hbo ontdekte ik namelijk hoe leuk ik het lesgeven vind.’’ 

Hoe kwam u bij Luzac terecht? 

‘’Ik gaf les aan de onderbouw bij een school in Joure en wilde graag ook aan de bovenbouw havo/vwo lesgeven, maar dat kon niet. Daarom besloot ik om een extra uitdaging buiten deze schoolmuren te zoeken. 25 jaar geleden stond Luzac op de voorpagina van de Volkskrant. Er werd een nieuwe vestiging in Groningen geopend en ze zochten ook geschiedenisdocenten voor de bovenbouw!  

Ik begon – naast mijn fulltime baan – met 5 uur bij Luzac, maar dat werden er snel 9. Ik houd van hard werken en het vak, dus dat ging goed!’’ 

Wat vind u het allerleukst aan het docentschap?  

Toen rector Albert Buijs mij in 98 aanstelde, vroeg hij: ‘wat voor docent ben je?’ Ik antwoordde dat ik een vakidioot ben én betrokken ben bij de leerlingen. Zo sta ik er ook wel echt in. 

Leerlingen vragen weleens of het nooit saai wordt om geschiedenisles te geven. Absoluut niet! Het vak blijft zich immers ook altijd vernieuwen. De ‘waarheid’ wordt soms door nieuwe bronnen hard onderuitgehaald en het is leuk om met leerlingen over actualiteiten te discussiëren.  

Daarnaast vind ik het mooi dat je samen met leerlingen hun schooljaar doorloopt. Ze hebben allemaal een eigen verhaal, met eigen doelen en uitdagingen. Als docent creëer je de vertrouwde, veilige omgeving waarin leerlingen zich goed kunnen ontwikkelen. En voor je het weet, sta je in de prachtige Akerk voor de diploma-uitreiking. Dan ben ik trots!  

In 2022 bereikte ik de pensioengerechtigde leeftijd, maar ik wilde het onderwijs nog niet verlaten. Dat hoefde ook niet, ik kon bij Luzac blijven! Ik werk niet meer in het reguliere onderwijs, maar bij Luzac geef mij nog altijd voor de volle 100 procent. Ik ben nog nooit zonder plezier naar school gegaan. 

Ik hoop dat óók de volgende generaties bevlogen docenten voor de klas hebben staan en ik enthousiasmeer jongeren dan ook graag voor het vak. Het is ontzettend belangrijk dat we de kwaliteit van het onderwijs op peil houden, met de vakidioten en pedagogen die dolgraag leerlingen zien slagen.’’ 

U helpt leerlingen al 44 jaar een mooie ontwikkeling door te maken. Hoe heeft u zich ontwikkeld als docent?  

‘’De jongeren die nu bij ons in de klas zitten, staan heel anders in het leven dan de leerlingen van 44 jaar geleden. Het kan voorkomen dat je als docent de nieuwe ontwikkelingen niet begrijpt, maar je moet er alsnog wel op inspelen. Ik heb altijd mijn best gedaan om aangehaakt te blijven bij de belevingswereld van onze leerlingen. Aan de andere kant merk ik dat leerlingen ook weleens juist de behoefte hebben om met een ouder persoon over het leven te praten. Soms fungeer je even als praatpaal en blijven leerlingen na de les hangen om iets te vertellen.  

Alle technologische ontwikkelingen van de laatste decennia vond ik wél lastig om bij te benen, maar ik ben toch een stuk handiger geworden! Ik vind het format ‘LessonUp’ fantastisch. Het geeft mij de mogelijkheid om digitale vaardigheden op een eenvoudige en doeltreffende manier in te zetten. Ik kan met allerlei opties een actieve houding stimuleren, door bijvoorbeeld quizzen te maken of mindmaps, open vragen, filmpjes en documenten te delen.  

Ik ben nu nog steeds absoluut geen computernerd, maar op het gegeven moment werd ik gevraagd om als ‘deskundige’ andere leraren uitleg te geven over de digitale formule. Dat vond ik heel leuk!’’ 

Heeft u een herinnering als docent die u nooit zult vergeten? 

‘’Jaren geleden overlegden leerlingen tijdens het laatste lesuur waar ze samen na schooltijd zouden dineren. Toen ik op het gegeven moment ze erop attendeerde dat het tijd was om verder te gaan met de les, zeiden ze: ‘Maar we wilden u ook uitnodigen’. Fantastisch! Het was een ontzettend gezellige avond en ik mocht ook nog eens niet meebetalen. Dat ontroerde mij en zal ik nooit meer vergeten. 

Ik ken veel onvergetelijke succesverhalen. Een leerling was door allerlei omstandigheden van het vwo afgezakt naar de mavo. Hij kwam ontzettend beschadigd bij ons binnen, maar we zagen direct wat een juweel hij was. Hij had zijn profielstuk geschreven over Cesar, ik heb nog nooit zoiets moois gelezen. Natuurlijk slaagde hij met vlag en wimpel voor het vwo-examen. Het is geweldig om getuige te zijn van de doorstart die iemand dan bij Luzac kan krijgen. 

Daarnaast heb ik fijne, betrokken collega’s! Dan klopt het helemaal. Ook met hen heb ik tijdens mijn loopbaan memorabele momenten gedeeld. Tot ons grote verdriet zijn de afgelopen jaren twee dierbare collega’s overleden. Zij worden ontzettend gemist en blijven mij altijd bij.’’