Telefoons uit de klas: zo maakt Luzac lessen effectiever én leuker 

Het zal je misschien niet ontgaan zijn: het telefoonverbod is onderwerp van gesprek in de onderwijswereld. De digi savvy leerlingen van nu kunnen de smartphone niet meer wegdenken en dat zorgt nu juist voor concentratieproblemen én discussies in de les. Daar staken verschillende vestigingen bij Luzac het afgelopen jaar een stokje voor. 

Een succesvolle en leuke schooltijd, daar doen we het bij Luzac voor. Een telefoonverbod is geen regel die elke leerling direct in dank afneemt. Maar we zijn ervan overtuigd: als een leerling eenmaal een tijdje zonder afleiding in de klas zit, ervaart hij hoeveel rust dit oplevert. Discussies over telefoongebruik tijdens les de zijn bij meerdere Luzac-vestigingen al verledentijd. Zij weren de telefoons uit de klas, wat meer tijd én aandacht oplevert voor de leerstof.

Smartphones hebben namelijk een negatieve invloed op de informatieverwerking. En dat is waar een les om draait! Om informatie goed op te slaan, is aandacht nodig. Daar zorgt de telefoon voor ruis. Je hebt niet de volledige aandacht voor de informatie die je ontvangt, omdat een andere informatiebron er tussenkomt.

Bij Luzac Amsterdam staat de handhaving van het telefoonverbod hoog op de agenda. Om de nieuwe regel daadwerkelijk zijn vruchten af te laten werpen, is het belangrijk dat iedereen erachter staat. De docenten, de leerlingen en de ouders. Een goede communicatie is in deze onmisbaar, zo vertelt rector Douwe Boekhoudt:  ‘’Vóór we het telefoonverbod opschreven in ons regelement, hebben we hierover ruimschoots op tijd over gecommuniceerd met de leerlingen en ouders. Iedereen weet ervan. De ouders stonden te springen, de leerlingen wat minder.’’

Wat voor effect heeft het? ‘’Je ziet dat je er ontzettend veel rust in de school voor terugkrijgt. De docent kan ongestoord lesgeven, waardoor de les een stuk productiever wordt. Zonder dat hij of zij constant leerlingen moet attenderen op hun telefoongebruik en anderen daar last van hebben. Maar daarnaast zien we ook een sociaal component: leerlingen praten meer met elkaar. Eerst zat die telefoon daar altijd tussen. Nu gaan ze gewoon met elkaar in gesprek, terwijl ze elkaar aankijken. Dat is een stuk leuker en maakt de leerlingen sociaal vaardiger.’’

Houden leerlingen zich aan de regel?

Een gedragsverandering tot stand brengen, is lastig. Pauki de Jong, rector van Luzac Haarlem: ‘’Leerlingen vinden het heel onprettig om hun telefoon niet bij zich te hebben. Het is vanzelfsprekend dat je altijd bereikbaar bent. Laatst vroeg ik een leerling of ze haar telefoon in de kluis had gedaan, terwijl ze ‘m in haar hand had. ‘’Ja,’’ was haar antwoord. De smartphone is zo’n verlengstuk van ons, dat je je er niet eens bewust van bent dat je ‘m vasthoudt.’’

‘’Het handhaven ging bij ons dan ook niet meteen van een leien dakje. Maar met een speelse benadering ervaren leerlingen dat ze best zonder kunnen. Ik sta ’s ochtends bij de ingang en doe alsof ze door een poortje moeten. Dan doe ik in de studiezaal vervolgens soms mijn handen voor mijn ogen en zeg ik: ‘’Ik hoop dat je je telefoon in de kluis hebt, regel het anders nu even.’’

Een consequente handhaving is dan ook wel nodig om ervoor te zorgen dat de regel überhaupt blijft bestaan. Bij Luzac Den Bosch hebben verschillende maatregelen de revue gepasseerd. Rector van de vestiging, Dagmar Opheij: ‘’We probeerden dit schooljaar eerst de verantwoordelijkheid bij de leerlingen neer te leggen, door te zeggen: een telefoon op tafel is een no go. Stop ‘m in je tas; soms wil je tijdens de les misschien kijken in Magister. Maar de ervaring leert dat het heel moeilijk is om je telefoon los te laten. Daarom herintroduceerden we de papieren agenda. Zo hebben ze hun telefoon écht niet meer nodig. Nog een voordeel: de agenda ligt open op tafel in de studiezaal, waar leerlingen onder begeleiding hun huiswerk maken. Zowel de leerling als leerlingbegeleiders hebben zo altijd direct inzicht in wat er te doen staat.’’

‘’Na de kerstvakantie, de week vóór de SE-week, besloten we dat er geen telefoon het klaslokaal meer in komt. Die ligt standaard beneden in de kluis. Dat zorgt voor rust, de telefoons zijn niet meer zichtbaar in de klas en lessen leveren meer op. Zo’n verbod valt of staat wel met dat je samen consequent blijft controleren. Anders blijven telefoons snel weer in broekzakken of tassen zitten. Maar de leerlingen weten goed hoe serieus we het verbod nemen. Als ik na de pauze bij de trap ga staan, gaan sommige leerlingen rechtsomkeert richting hun kluisje.’’

Zo veel mogelijk winst uit de les

Jackeline Tullenaar, rector van Luzac Eindhoven, benadrukt dat het simpelweg gaat om dat telefoons in de lessen geen issue meer vormen. ‘’Het hoofddoel van ons telefoonverbod is niet dat er geen telefoon meer in de les is, maar dat er zo veel mogelijk winst uit de les gehaald wordt. Heb je een telefoon in je tas, maar heeft niemand het in de gaten? Dan is het dus toch een goede regel, want de telefoon is niet zichtbaar, niet hoorbaar en dus niet aanwezig.’’