Waarom is het belangrijk dat we een ‘nieuwsgierig aagje’ zijn?

Jason Fredrick is nieuwsgierig naar nieuwsgierigheid. Vanuit deze fascinatie richtte hij ‘Nieuwsgierig denken’ op, waarmee hij lezingen en workshops geeft aan scholen en bedrijven. Dinsdag 24 mei vertelde hij tijdens een lezing bij Luzac Utrecht wat nieuwsgierigheid nou precies betekent, waarom kinderen veel nieuwsgieriger zijn dan volwassenen, waarom nieuwsgierig zijn belangrijk is en hoe je het als ouder kunt stimuleren.

Albert Einstein zei altijd: ‘‘Ik ben niet intelligent. Ik ben gewoon heel nieuwsgierig. Je moet nooit stoppen met vragen stellen.’’ Maar dat doen we steeds minder. We leven steeds meer op de automatische piloot en vergeten steeds vaker vragen te stellen. Jonge kinderen stellen wel 200 tot 400 vragen per dag; dat heeft een functie. Je vraagt namelijk veel, omdat je nog heel veel niet weet. Naarmate we ouder worden, komen er minder vragen in ons op. Je vraagt niet meer waarom sneeuwvlokjes niet blijven liggen of waarom blaadjes van de bomen vallen, maar welke Netflixserie je gaat opzetten en wat voor boodschappen je moet halen. Toch is het heel belangrijk om die nieuwsgierigheid vast te blijven houden. Niet alleen als je zelf volwassen wordt, maar ook als je kind nog op school zit. Dan daalt de nieuwsgierigheid namelijk al.

Het is belangrijk om altijd te blijven leren, zo kom je namelijk vooruit! Veel mensen hebben last van het expertprobleem: je hebt het gevoel dat je alles al hebt ontdekt en niks meer hoeft te weten. Maar er is altijd wel iets dat je niet weet. Ook op je werk. Daarnaast verandert kennis met de tijd en is het belangrijk om up-to-date te blijven, door nieuwsgierig te zijn. Blijf intellectueel nederig: besef dat er meer is wat we niet weten dan dat we wel weten.

Nieuwsgierigheid is goed voor de motivatie

Nieuwsgierigheid is goed voor iedereen, maar heeft het voor iedereen een positieve betekenis? Sommigen zeggen: ‘nieuwsgierigheid is fantastisch, want er worden zo veel vragen gesteld’. En anderen zijn juist van mening: ‘nieuwsgierigheid is verschrikkelijk, want er worden zo veel vragen gesteld’.

Als je het woord ‘nieuwsgierig’ ontleedt, dan is het woord ‘nieuws’ niet negatief, maar het woord ‘gierig’ wel. De betekenis is echter oudhollands en anders dan je verwacht. Het betekent niet zoals in de Van Dale staat ‘wrokkig zijn’, maar ‘verlangen naar’. Nieuwsgierigheid is letterlijk verlangen naar iets nieuws.

Dat heeft wetenschappelijk onderzoek bevestigd. Je hebt een vonkje nodig om nieuwsgierig te worden. Een idee, verwondering of vraag van iemand anders die je aanzet om nieuwsgierig te zijn. Als je je bewust bent van een stukje kennis dat je nog niet hebt, ga je er iets mee doen. Dit stimuleert het beloningscircuit in het brein, dat een belangrijke rol speelt in het verkrijgen van informatie. Het geluksstofje dopamine wordt aangemaakt. Deze stof gaat langs verschillende gebieden in je brein, zoals de nucleus accumbens; het stukje dat te maken heeft met motivatie en verlangen.

Als je nieuwsgierig bent, wil je iets oprecht graag weten. En dat helpt bij het studeren. Leonardo da Vinci zei al: ‘‘Alles wat je leert zonder verlangen, vergeet je direct.’’ 500 jaar later werd door middel van breinonderzoek bewezen dat dit daadwerkelijk klopt.

Hoe stimuleer je jouw kind om nieuwsgierig te zijn?

Als je aan kinderen vraagt wat nieuwsgierigheid inhoudt, krijg je verschillende antwoorden: dat je wilt weten wat iets is of wat iets betekent, maar ook dat je bang, verlegen, boos of stout bent. Sommigen komen op een negatieve betekenis, omdat ze hun vragen vaak niet durven te stellen of op hun kop krijgen als ze keken wat er in de koektrommel zat. Wees dus heel bewust van hoe je reageert op nieuwsgierigheid. Heel veel acties die wij zien als vervelend gedrag, komen bij kinderen voort uit willen weten. Ga bij jezelf eens na hoe je reageert op nieuwsgierigheid en waar de nieuwsgierigheid vandaan komt. Dat zet vaak veel op z’n plek.

Voor nieuwsgierigheid heb je lef nodig en soms een beetje hulp: een zetje waarmee je optimaal kunt leren en de juiste stap maakt. Als je nieuwsgierigheid brandend kunt houden, zal heel veel daaruit volgen. Je kunt nieuwsgierigheid stimuleren door het gesprek erover aan te gaan. Ga na waar jouw kind nieuwsgierig naar is. Als je weet wat hij interessant vindt, kun je er een interessant gesprek over voeren. Iedereen heeft een passie die je naar boven kunt halen. En nieuwsgierige vragen helpen daarbij!