Onderwijs hoeft zich niet aan te passen aan leervoorkeur – het is het inzicht en begrip dat helpt

Auteur: Quintijn Schenkel, operationeel manager Luzac Studiebegeleiding

‘Dat leerstijlen kinderen helpen in het onderwijs, is volgens experts een ‘onuitroeibare’ mythe’ kopte een krant onlangs. Daarop volgde een ruim 1.500 woorden tellend artikel waarvan de strekking als volgt was: het verkrijgen van onderwijs in de leerstijl van voorkeur, heeft geen invloed op het behaalde resultaat van de leerling. Uit onderzoek van de Universiteit van Californië bleek dat men wel duidelijke voorkeuren in leerstijl heeft, maar dat als je personen in groepen indeelt waarbij een deel lesstof krijgt in de voorkeursstijl en een ander deel juist niet, er geen verschil is in het eindresultaat.

Ik werk inmiddels 23 jaar in het voortgezet onderwijs, waarvan acht jaar bij Luzac, en als mij één ding duidelijk geworden is, is dat inzicht in de leervoorkeursstijl voor leerlingen in deze levensfase een wereld van verschil brengt.

Wij werken met de vijf leervoorkeursstijlen van Manon Ruijers en komen er middels een test achter welke voorkeur een leerling heeft. En laat ik meteen duidelijk zijn: het gaat er vervolgens niet om dat het onderwijs volledig naar de voorkeur van de leerling wordt aangepast. Allesbehalve juist. De kern van onderwijs is namelijk dat je het samen doet, dat je met elkaar en van elkaar leert en dat je samen wil winnen. De lesstijlen volledig individualiseren kan daarbij niet.

Maar wat wel kan, is leerlingen en leraren inzicht geven in de voorkeur van leerstijl. En dat inzicht zorgt voor begrip. Begrip bij de puber die opeens snapt waarom school voor hem of haar soms best uitdagend is. Begrip bij de leraar die snapt waarom de leerling altijd begint met klieren wanneer hij een diepgaande uitleg geeft.

Allemaal kennen we mokkende pubers die diep lopen te zuchten omdat ze een hoofdstuk wiskunde moeten leren voor de aankomende toetsweek. Zo’n leerling volgt de lessen, vindt er niks aan en langzaamaan komt diegene steeds meer in verzet. “Waarom moet ik dit leren? Ik heb hier toch helemaal niks aan?” Het is een uitspraak die de gemiddelde ouder en leraar vaker dan hun lief is horen. Maar het inzicht in de leervoorkeursstijl, kan dat opborrelende verzet wegnemen. Zoals het is met alle conflicten, is het ook hier: als je begrijpt waarom je iets vervelend vindt, kun je je er beter overheen zetten. En kan een leerling zichzelf dus beter motiveren toch te leren voor die wiskunde toets, kan de leraar begripvol doch duidelijk zijn dat de leerling zich nu even moet inzetten en kunnen ouders hun kind een aai over de bol geven. Uiteindelijk draait het allemaal om erkenning.

Het hanteren van de juiste leerstijl mag dan volgens wetenschappelijk onderzoek geen directe invloed hebben op het testresultaat, het inzicht in de stijl van voorkeur en het daaruit volgende begrip maakt wél een wereld van verschil in de motivatie en het zelfvertrouwen een leerling. En laten dat voor pubers nou de grootste uitdagingen zijn in het succesvol doorlopen van de middelbareschooltijd.